Tôm hùm đá Australia là một sản phẩm cao cấp và đắt nhất trên thị trường Trung Quốc. Các nhà xuất khẩu đang kì vọng vào việc loại bỏ tất cả thuế nhập khẩu của Trung Quốc đánh vào sản phẩm của họ ngày 1/1/2019, như một phần của Hiệp định thương mại tự do (FTA) giữa hai nước.

Thuế nhập khẩu về 0% sẽ thúc đẩy xuất khẩu tôm hùm đá Australia sang Trung Quốc

Người Trung Quốc sẵn sàng trả bất kỳ giá nào cho tôm hùm đá

Hiệp định FTA giữa Trung Quốc – Australia có hiệu lực vào tháng 12/2015, với mục đích thúc đẩy thương mại song phương. Theo Bộ Ngoại giao và Thương mại Australia, Trung Quốc vẫn đánh thuế quan 8% lên hàng nhập khẩu của Australia theo giá trị mà không được hưởng lợi ngay từ thuế quan bằng 0% (85% theo giá trị) vào ngày 1/1.

So với lần đầu tiên đặt ở mức 14%, thuế quan của Trung Quốc đối với tôm hùm đá Australia đã đạt 3% vào tháng 1 năm nay. Matthew Rutter, Giám đốc điều hành tại Hợp tác xã của ngư dân Geraldton (GFC) – nơi xuất khẩu tôm hùm đá lớn nhất của Australia, cho biết GFC đã chuẩn bị cho mức thuế 0% kể từ khi thông báo FTA được đưa ra.

Ông nhấn mạnh: “GFC đã bảo đảm rằng sản phẩm của chúng tôi được phân phối càng nhiều càng tốt ở Trung Quốc”. Để đạt được điều này, công ty đã tích cực xây dựng quan hệ đối tác, phát triển thị trường mới cho tôm hùm đá Tây Australia trên khắp Trung Quốc những năm qua.

“Chúng tôi vẫn rất lạc quan về thị trường Trung Quốc theo thương mại tự do”, ông nói.

Tôm hùm đá là một trong những thành công lớn nhất của Australia nhờ sự bùng nổ nhu cầu từ Trung Quốc.

Giá xuất khẩu của tôm hùm đá Australia đã tăng hơn hai lần kể từ năm 2001, thúc đẩy gia tăng giá trị của tổng xuất khẩu lên 683,6 triệu AUD (491,8 triệu USD) trong năm 2017 (biểu đồ bên dưới).

Nguồn: International Trade Center

Nhờ xuất khẩu trực tiếp, tôm hùm đá là một món ăn xa xỉ ở Trung Quốc và được phục vụ trong các khách sạn và nhà hàng đắt tiền.

Niềm tin vào thị trường Trung Quốc đã thúc đẩy các nhà đầu tư Australia. Vào tháng 6 năm ngoái, GFC tăng cường xuất khẩu tôm hùm đá ở phía tây Australia với việc khai trương cơ sở xuất khẩu tôm hùm đá lớn nhất thế giới ở Welshpool, Perth.

Xây dựng với chi phí 23 triệu AUD, cơ sở này có thể chứa đến 80 tấn tôm hùm sống trong một hệ thống nuôi trồng thủy sản được kiểm soát nghiêm ngặt, với hơn 1.200 tấn nước biển lạnh. Trong khi đó, Bộ Nông nghiệp Australia cũng gặp khó khăn với khoản vay 3,4 triệu AUD.

Cơ sở xuất khẩu tôm hùm đá lớn nhất thế giới ở Welshpool, Perth. Nguồn: GFC’s Facebook page

GFC cho biết vị trí của cơ sở chỉ cách Sân bay Quốc tế Perth 4 km, khiến cho nó “trở thành bệ phóng để xâm nhập trực tiếp vào thị trường B2B và B2C Trung Quốc”.

Tuy nhiên, vượt qua cả tôm hùm đá Tây Australia về giá trị tại thị trường cao cấp của Trung Quốc là tôm hùm đá miền nam Australia, theo Andrew Ferguson, Giám đốc điều hành của Tập đoàn Ferguson Australia.

“Tôm hùm đá miền Nam Australia là một sản phẩm cao cấp và đắt nhất trên thị trường”, theo lời của ông Ferguson.

Mặc dù người Trung Quốc sẵn sàng trả bất kỳ giá nào cho tôm hùm đá, nhưng ông Ferguson nói rằng thuế quan bằng 0% sẽ đảm bảo khả năng cạnh tranh của tôm hùm trong một thị trường thay đổi nhanh chóng như Trung Quốc.

“Thuế quan bằng 0% chắc chắn giúp duy trì sự cạnh tranh của tôm hùm đá miền nam Australia so với 5 năm trước ở mức 14% (thuế nhập khẩu)”, ông nói.

Vào tháng 9 năm nay, một nhà hàng hải sản cao cấp ở trung tâm Quảng Châu, thuộc tỉnh Quảng Đông, miền nam Trung Quốc, đã phát hiện ra một cặp tôm hùm nhiệt đới cỡ lớn của Australia trong một bể chứa với giá 79,9 CNY/50g (11,48 USD/50g).

Tôm hùm nhiệt đới cỡ lớn của Australia trong bể chứa của một nhà hàng ở Quảng Châu, Trung Quốc. Nguồn: Undercurrent news

Ngư dân Geraldton đã đánh bắt tôm hùm đá từ năm 1900, sử dụng bẫy tôm hùm không khác nhiều so với những cái được sử dụng ngày nay.

Trước đây tôm hùm được chế biến để làm ra các sản phẩm đóng hộp và sau đó được xuất khẩu chủ yếu sang Mỹ. Tuy nhiên, ngư dân được hưởng giá cao hơn khi tôm hùm bắt đầu được xuất khẩu toàn bộ sang châu Á, chủ yếu là Nhật Bản vào những năm 1970.

Giá tôm hùm đá Australia tăng vọt

Vào thời điểm Trung Quốc nắm thế chủ động trên thị trường, và tôm hùm đá vận chuyển bằng máy bay trở thành tiêu chuẩn, giá của tôm hùm đá miền tây Australia đã tăng vọt.

Tháng 1/2012, giá tôm hùm trung bình là 37,18 AUD/kg, theo dữ liệu của Undercurrent News. Vào tháng 9 năm nay, giá đã đạt mức trung bình hàng tháng kỷ lục là 85,16 AUD/kg.

Nguồn: Undercurrent News

Ông Rutter đang lạc quan về giá cả trong tương lai, nhưng cần lưu ý ngày gia hạn hạn ngạch đối với nghề khai thác tôm hùm đá quanh năm của Geraldton – được Hội đồng Quản lý Hàng hải chứng nhận – trùng với nhu cầu cao trong thời gian Tết Nguyên đán.

“Giá tôm hùm của chúng tôi được hỗ trợ tốt trong những tháng gần đây trong khi khối lượng thấp”, ông cho biết. “Chúng tôi rất may mắn khi ngày gia hạn hạn ngạch và thời gian đánh bắt thích hợp xảy ra trùng với thời gian Tết Nguyên đán”.

Ông Ferguson cũng xác nhận nhu cầu thị trường tốt kể từ đầu tháng 10, trong khi sản lượng tôm hùm đá miền nam Australia vẫn rất cao.

“Một số ngư dân ở khu vực phía Nam Australia đã duy trì được hạn ngạch đánh bắt trong thời gian kỷ lục; một số khác đã nỗ lực thay đổi phương pháp đánh bắt của họ để nhắm vào các cơ hội tại thị trường có nhu cầu cao hơn… Gần đây, một khối lượng lớn sản phẩm đã được đưa ra thị trường”, ông cho biết thêm.

Ngọc Ánh
Theo Kinh tế & Tiêu dùng